Statuetka Genius Cognitio
Centrum Studiów Zaawansowanych obchodziło w 2018 roku jubileusz 10-lecia działalności. Uroczyste obchody jubileuszu uświetniło powstanie statuetki Centrum Studiów Zaawansowanych, której atrybuty wyrażają w sposób symboliczny misję Centrum. Inspiracją do powstania statuetki stała się grupa rzeźbiarska zwana Apoteozą Wiedzy, wieńcząca fasadę Gmachu Głównego Politechniki Warszawskiej.
Autorem rzeźby, wykonanej na początku XX wieku na zlecenie architekta Stefana Szyllera jest wybitny rzeźbiarz nurtu klasycyzującego Pius Weloński (1849-1931). Zgodnie z ówczesnymi zasadami Architecture Parlante bogata symbolika detalu pozwala odczytać przeznaczenie budynku.
Główną postacią alegorycznej grupy rzeźbiarskiej jest Geniusz Wiedzy, któremu towarzyszą figury kobiet, będące personifikacją Fizyki i Architektury (pierwotnie Chemii) oraz postać chłopca, symbolizującego studiującą młodzież. Geniusz Wiedzy dzierży jej płomień, atrybutem Fizyki jest regulator Jamesa Watta, natomiast postać Architektury wsparta jest na głowicy kolumny greckiej.
Postać Geniusza wiąże się z mitologią rzymską, w której Genius pełnił funkcje bóstwa opiekuńczego, ducha wewnętrznego, przypisanego każdej osobie w chwili narodzin, a także rodzinie, każdemu domowi, miejscu (genius loci), narodowi etc. Genius zyskał szczególne uwielbienie jako bóg opiekuńczy domostwa, obdarzający jego mieszkańców powodzeniem i mocą intelektualną jego wyznawców. We współczesnym rozumieniu, pojęcie „geniusz” odnosi się do wrodzonych, ponadprzeciętnych zdolności, które prowadzą do doskonałości intelektualnej i wyjątkowej kreatywności. W sztuce, Geniusz miejsca przedstawiany był jako wąż, natomiast Geniusz osoby w postaci skrzydlatego młodzieńca z rogiem obfitości.
Genius Cognitio, będący zwieńczeniem Gmachu Głównego Politechniki Warszawskiej jest symbolicznym protektorem Uczelni, roztaczającym „światło poznania” (niosącym kaganek oświaty) nad całym kampusem Politechniki, kadrą naukową i studentami.
"Genius Cognitio" to forma wyróżnienia przyznawanego za szczególne zasługi osobiste, wybitne osiągnięcia i efektywną współpracę przez lata z Centrum Studiów Zaawansowanych. Laureatami wyróżnienia zostali prof. Włodzimierz Kurnik (Rektor Politechniki Warszawskiej 2005–2012), prof. Franciszek Krok (Wydział Fizyki PW), prof. Kazimierz Stępień (Obserwatorium Astronomiczne UW) oraz prof. Mina Teicher (Bar-Ilan University, Izrael).
